Bestaan als ZZP’er in kinderopvang wordt steeds onaantrekkelijker

Door ‘schijnzelfstandigheid’ tegen te gaan, wil de overheid het zzp-schap met nieuwe wetgeving onaantrekkelijker maken. Wat betekent dat voor de toekomst van zelfstandigen in de kinderopvang? ‘Ik denk dat we na de opkomst van de ZZP’er in een periode van bezinning terechtkomen’, zegt Emmeline Bijlsma, directeur van de Brancheorganisatie Kinderopvang.

Er wordt al een tijdje gemopperd over het toenemend aantal ZZP’ers in de kinderopvang. Belangrijkste kritiekpunt: hun inzet zou de kwaliteit van de opvang in gevaar brengen. ZZP’ers kennen de kinderen en de organisatie vaak niet goed, wat de pedagogische kwaliteit niet ten goede komt. Ook hoeven ze de extra regelklussen niet te doen, zoals vergaderen en het voeren van oudergesprekken; werk dat bij hun collega’s in vaste dienst terechtkomt. Om die redenen kijkt Emmeline Bijlsma er ‘best kritisch’ naar. ‘Daarnaast is de inzet van ZZP’ers met hun hoge uurtarieven voor organisaties een grote kostenpost. Die kosten worden uiteindelijk betaald door de ouders.’

Arjen van der Plas en Govert Meerkerk van Van Ree Accountants bevestigen dat de kosten van inhuur soms de pan uit rijzen. ‘Bij grotere organisaties kunnen de kosten in de miljoenen lopen.’ Volgens Van der Plas is het zaak om per situatie een goede financiële afweging te maken. ‘Bij bijvoorbeeld 13 procent ziekteverzuim wordt de inzet van ZZP’ers financieel gunstiger, ook vanwege de besparing op deskundigheidsbevordering en opleidingskosten.’

Extra eisen aan zzp’ers?

Hoewel de exacte cijfers niet bekend zijn, heeft de inzet van ZZP’ers heeft het afgelopen jaar een grote vlucht genomen, ziet Bijlsma. ‘Vanwege de grote personeelstekorten waren ze nodig om de groepen open te houden, maar ik denk dat we nu in een periode van bezinning komen.’ Er is een discussie ontstaan over de voor- en nadelen van ZZP’ers, en de minister gaat mede op verzoek van de BK onderzoeken of er extra eisen aan hun inzet kunnen worden gesteld vanwege de risico’s voor de kwaliteit. Ook de vraag of er sprake is van schijnzelfstandigheid, wordt onderzocht. ‘We zijn blij dat de minister hier breed naar gaat kijken’, zegt Bijlsma. ‘Want ook in andere sectoren speelt de vraag: is dit waar de inzet van ZZP’ers voor bedoeld was?’

Gelijk speelveld

Om de doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt aan te pakken, probeert de overheid de kloof tussen vast en flexibel werk te verkleinen. In het kader daarvan wordt de wet- en regelgeving rondom het zelfstandig ondernemerschap aangepast. Bijvoorbeeld door het creëren van een ‘gelijk speelveld’ tussen werknemers en ZZP’ers. In dat kader stuurde minister Van Gennip in april een brief naar de Tweede Kamer, waarin zij aankondigt om per 2025 alle oproepcontracten af te schaffen. Ze zullen vervangen worden door ‘basiscontracten’, met een minimaal aantal uren. Er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen en de zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd. Zo wordt het bestaan als zelfstandige onaantrekkelijker.

Verkapt dienstverband

Daarnaast werkt het ministerie van Sociale Zaken aan betere regels over de grens tussen werknemerschap en zelfstandigheid: wanneer is er sprake van een verkapt dienstverband? De FNV spande een proces aan tegen Deliveroo, dat precies over deze vraag ging. ‘We zien veel situaties waarbij wij ernstig twijfelen of hier geen sprake is van verkapte vormen van dienstverband, waarbij de risico’s bij de werknemers worden neergelegd’, legt Dorenbos uit. ‘Veel ZZP’ers in de kinderopvang werken via platforms als Tadaah of Staffforkids. Naar ons idee is die groep eigenlijk uitzendkracht, en geen ondernemer.’ De rechter oordeelde bij Deliveroo dat de bezorgers geen zelfstandigen zijn, maar feitelijk in loondienst. Met die uitspraak in de hand zal de FNV scherp gaan opletten of platforms zich aan de regels houden. ‘Een platform voor ZZP’ers mag alleen opdrachtgever en opdrachtnemer bij elkaar brengen en zich niet bemoeien met de inhoud van het werk’, zegt Dorenbos, die benadrukt niet alle ZZP’ers op één hoop te willen gooien. ‘Verder moet nog onderzocht worden of een pedagogisch professional wel kan werken als ZZP’er binnen een organisatie, als er sprake is van inbedding van werk en van een hiërarchische verhouding.’

Bron: KinderopvangTotaal