Bijna gratis kinderopvang trekt nog meer investeerders

Terwijl de overheid steeds meer geld gaat pompen in kinderopvang, komen er meer investeerders op af. Dat kan goed zijn voor de nodige groei van opvangplekken, maar publiek geld belandt zo wel in diepe zakken. Moet de overheid ingrijpen?

Op dit moment is 12 procent van de kinderopvang in handen van private investeerders. Vier grote kinderopvangorganisaties, zoals Partou, zijn overgekocht door investeringsmaatschappijen. Gemiddeld proberen deze investeerders in vier tot zeven jaar de waarde te vermeerderen, om de opvangorganisatie vervolgens door te verkopen.

Tot nu toe leidt de doorverkoop niet tot grote verschillen in prijs en kwaliteit, zien onderzoekers van SEO Economisch Onderzoek. Zij namen de zeventig grootste kinderopvangorganisaties onder de loep.

Conclusies uit het rapport ‘Markt voor kinderopvang’ (SEO)

• 12 procent is in handen van private equity (PE)
• De prijs voor een PE-kinderopvang ligt gemiddeld 4 tot 8 procent hoger dan bij non-profitorganisaties. Voor de buitenschoolse opvang is de prijs 2 tot 11 procent hoger.
• Geen verschil als het gaat om arbeidsvoorwaarden
• Geen verschil in pedagogische kwaliteit
• Geen verschil in de groei van het aantal plekken voor kinderen
• Geen wezenlijke verschillen in de ervaringen van ouders en medewerkers

Maar er komen grote veranderingen aan voor de kinderopvang. Vanaf 2025 wil de overheid de kinderopvang en buitenschoolse opvang grotendeels zelf betalen, staat in het coalitieakkoord. Ouders hoeven dan nog maar 4 procent te betalen van de kosten. Veel van hen zijn straks minder geld kwijt aan opvang.

Dat levert zorgen op over de komst van investeerders op de markt. Wie houdt de nieuwe eigenaar tegen om de prijs op te schroeven als de overheid toch wel betaalt? Publiek geld kan zo wegvloeien naar de portemonnee van het grootkapitaal.

Meer opvangplekken met meer geld

“Er gaan veel indianenverhalen rond over deze investeerders”, zegt hoogleraar economie Janneke Plantenga. Maar de cijfers uit het SEO-rapport (zie kader) vallen haar alles mee.

De geldstromen kunnen zelfs zorgen voor de groei van opvangplekken, hoort Plantenga uit de praktijk. “Je moet ergens vermogen vandaan trekken om uit te breiden”, zegt ze. En meer opvangplekken zijn hard nodig, gezien de huidige tekorten.

Toch blijft het onwenselijk dat publiek geld via private investeerders uit de sector verdwijnt, vindt Plantenga. Ze pleit dan ook voor een prijsplafond. Dat houdt de agressievere graaiers op een veilige afstand van de branche, denkt de hoogleraar. “Zonder prijsregulering voorzie ik grote problemen.”

Prijsplafond, een Haagse oplossing?

Directeur van Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) Emmeline Bijlsma ziet in het prijsplafond eerder een risico dan een oplossing. “Er zijn al grote tekorten. Die zullen alleen maar groeien als we de kinderopvang nog meer regeltjes opleggen.”

De kosten van een opvang kunnen verschillen per regio en hangen af van vastgoedprijzen, maar ook van kwaliteitsverschillen. Op de ene crèche spelen kinderen meer buiten, wat om meer personeel vraagt. Ergens anders krijgen kinderen juist een warme maaltijd in plaats van een boterham.

Bijlsma vindt dat ouders die keuzevrijheid moeten houden, ook als dat gepaard gaat met prijsverschillen. Ze ziet liever niet dat de overheid bepaalt hoeveel opvang mag kosten.

Dat ondernemers een prijsplafond niet leuk zullen vinden, begrijpt hoogleraar Plantenga wel. “Maar de kinderopvang is ook een dienst aan kinderen en niet alleen aan ouders”, zegt ze. Ze vindt het dan ook onwenselijk dat er verschil in kwaliteit zit tussen de opvang van kinderen uit armere en rijkere gezinnen.

Plek voor alle kinderen

De prijzen zullen straks heel transparant zijn omdat iedereen hetzelfde percentage betaalt, verwacht Bijlsma. “Dat geeft ouders de mogelijkheid om invloed uit te oefenen.” Wel pleit ze voor de invoering van een kwaliteitsmonitor, zodat er meer toezicht komt in crèches en bso’s.

De branche zou volgens Plantenga een plek moeten bieden aan álle kinderen. Ze wil dat kinderen van niet-werkende ouders zich ook kunnen ontwikkelen op een crèche of bso. “We weten dat goede kinderopvang juist deze kinderen ten goede komt. Daar zouden we geld voor moeten vrijmaken.”

Bron: Nu.nl