Menu

Tips & tricks om fysieke overbelasting te voorkomen bij werken met kinderen

Werken in de kinderopvang kan fysiek erg zwaar zijn. Het is belangrijk dat het lichaam niet overbelast raakt. Hier vind je enkele handige tips om fysieke overbelasting te voorkomen als je werkt met kinderen.

Ga lekker zitten
Tijdens huishoudelijk- of schoonmaakwerk sta je soms te lang. Probeer de momenten waarop je kunt gaan zitten, ook echt te benutten. Gun jezelf deze rustmomenten en wissel staan en zitten zoveel mogelijk af. Er zijn veel activiteiten waarbij je gemakkelijk kan gaan zitten. Zorg dat er een stoel beschikbaar is op de plaatsen waar je dergelijke werkzaamheden uitvoert. Wissel zitten, staan en lopen zoveel mogelijk af. Ook willen we allemaal graag bij de kinderen kunnen zitten om hun spel te volgen en te begeleiden. Op de grond zitten is prettig, omdat je dan op gelijke ooghoogte bent met de kinderen. Zit je echter op een plateau of een voetenbankje, dan is het minder zwaar en houd je toch oogcontact.

Op de grond
Langdurig op de grond zitten in de verkeerde houding is fysiek zwaar. De richtlijn is dat als het langer dan 4 minuten duurt, je het op volwassenhoogte moet doen. Gebruik een goede rugsteun, zitkussen of ander hulpmiddel, en wissel zitten op de grond af met een andere houding (hurken, knielen) of een andere activiteit.

Hoog meubilair
Als een tafel op volwassenhoogte staat, kun je op een normale stoel gaan zitten in plaats van op een lage (kinder)stoel. Dit voorkomt dat je in ongunstige houdingen gaat zitten, diep bukt en langdurig gebogen staat. Er bestaan ook hoge stoelen en banken voor kinderen. Vanaf een bepaalde leeftijd kunnen ze zelf op de hoge stoel of bank klimmen. Oudere kinderen kunnen op stoelen voor volwassenen zitten. Schuif de stoel goed aan, waardoor je minder hoeft te reiken naar de spullen op tafel. Een voordeel hierbij is dat je goed oogcontact houdt met de kinderen.

Hoge box
Met een hoge box kan je het kind gemakkelijker neerleggen of optillen, zonder te bukken. Dit is vooral belangrijk bij kinderen vanaf 8 kg. Als de box makkelijk toegankelijk is, kan je voorkomen dat je te ver reikt en in een gedraaide houding werkt. De ideale hoogte ligt tussen de 85 en 100 cm. Hou ook het plafond in de gaten en zorg dat er geen balk in de beurt van de ingang van de box is, zodat je je hoofd niet stoot. Regulier is een hoge box maximaal 90 centimeter diep. Je kunt ook voor een diepe box van maximaal 160 centimeter kiezen, als die box vanaf 2 tegenovergestelde zijden te openen is. Bij een hoge box heb je minimaal 80 centimeter werkruimte nodig aan de toegangszijde(n) om de kinderen in en uit de box te halen.

Baby’s op de vloer
Het kan belastend zijn om baby’s en peuters op de grond te leggen en vervolgens weer op te tillen. Het optillen van kinderen is vaker nodig als ze in de weg van andere kinderen of medewerkers liggen. Bespreek de indeling van de kamer met je collega’s en markeer de plaats voor de baby’s met stippen of lijnen. Hierdoor is het voor iedereen duidelijk dat dit geen looproute of speelruimte is.

Zittend troosten
Troosten hoef je niet per se staand te doen. Dat is al snel erg belastend. Neem een kind aan je hand mee naar een bank of stoel, ga zitten en laat het kind op je schoot klimmen. Waar vindt het troosten regelmatig plaats? Zorg dat daar een zitplaats in de buurt is.

Zelf schoenen aantrekken
Geef kinderen de mogelijkheid om zelf hun schoenen aan te trekken. Bij het strikken van veters kan je het beste zelf op een stoel gaan zitten met daarnaast het kind op een andere stoel. Het kind legt dan zijn/haar been op jouw schoot, zodat de veters makkelijk gestrikt kunnen worden. Kies een plaats waar alle schoenen kunnen worden neergezet en ruimte is voor 2 stoelen.

Speelgoed harken
Klein los speelgoed kun je eenvoudig bij elkaar harken met een rubberen hark, die eenvoudig schoon te maken is onder de kraan. Een hark is efficiënter dan een bezem, omdat je dan alleen het speelgoed harkt en niet het stof. Nadat je het speelgoed op een hoop hebt geharkt, kun je het samen met de kinderen in een bak doen.

Uitzwaaitrap
Een vast ritueel in de kinderopvang is het uitzwaaien van vertrekkende ouders. In sommige ruimten zijn de ramen echter zo hoog dat je de kinderen op moet tillen. Een opstapje is dan een goede oplossing. Bij hogere ramen kan een speciale uitzwaaitrap worden geplaatst waar de kinderen zelf op kunnen klimmen. Je staat dan naast het kind en houdt het vast zonder dat je hoeft te tillen.

Schappen binnen handbereik
Bij bezigheden als aankleden, uitkleden en verschonen strek je steeds je armen voor- of zijwaarts. Dat is belastend. Je kunt het reiken beperken door de schappen waarop spullen staan niet te hoog of te diep te maken en bij de aankleedtafels luiers op een gemakkelijk te bereiken plaats te leggen. Plaats veel gebruikte spullen op een maximale reikafstand van 60 centimeter en niet hoger dan 128 centimeter.

Voeden
Tijdens het voeden worden je arm en schouder langdurig op dezelfde manier belast. Ook al voelt deze statische belasting in eerste instantie niet zo zwaar, op den duur kan het tot serieuze klachten leiden. Een goede zithouding en vooral adequate ondersteuning van de armen zijn daarom belangrijk. Gebruik een goede voedingsstoel of -bank met armsteunen, waarop je beide armen goed kunt laten rusten. Een bank zal dus meestal niet voldoen, tenzij je met een voedingskussen werkt. Een bureaustoel met in hoogte verstelbare armsteunen en een bewegingsmechanisme zou in een wiebelstand al prima aan de eisen voldoen. Met een voetenbankje kun je je benen en onderrug ondersteunen. Gebruik een voedingskussen als extra ondersteuning voor je rug, elleboog en onderarm. Hierdoor is een meer ontspannen houding mogelijk. Door het kussen andersom te leggen, kun je afwisselend links en rechts voeden.

Verschonen
Een goede aankleedtafel aanschaffen is één, die ook gebruiken een tweede. Om op juiste hoogte te kunnen werken, is de werkhoogte van aankleedtafels eenvoudig in te stellen tussen minstens 85 en 105 centimeter (inclusief aankleedkussen). Het advies is een diepte van minimaal 70 centimeter en een breedte van circa 90 centimeter. Hou vóór de aankleedtafel minimaal een werkruimte van 80 centimeter vrij. Laat kinderen zelf naar de aankleedtafel komen en met behulp van een trapje, opstapje of glijbaan op en van de aankleedtafel klimmen. Als de aankleedtafel op de juiste hoogte is ingesteld, sta je rechtop bij het verschonen. Denk eraan dat je daarbij niet met opgetrokken schouders werkt. Je rug is dan wel recht, waardoor het lijkt alsof je gezond werkt, maar toch ben je dan continu je nek- en schouderspieren aan het aanspannen. Op den duur kan dat leiden tot overbelasting. Om zo min mogelijk te hoeven reiken en te voorkomen dat je in een gebogen of gedraaide houding werkt, plaats je luiers en kleding op ‘grijpafstand’ en leg je ze van tevoren klaar.

Auteur
Jovi Akkermans
Marketing & Communicatie DebiCare Nederland BV

“Je spaart tijd, je spaart geld, je werkt efficiënter. Het is makkelijker omdat je het uitbesteedt, makkelijker het gezicht naar de ouders toe”